In de Romeinse liturgie, evenals in de andere Latijnse en de oosterse litugieën, zijn de gebeden en werken ten behoeve van de overledenen talrijk en verschillend.

De christelijke uitvaart bevat al naargelang de traditie drie momenten, ook al worden deze door de diepgaand veranderde levensomstandigheden in de grote stedelijke gebieden teruggebracht tot twee of slechts één: Cf. RITUALE ROMANUM, Ordo exsequiarum, cit., Praenotanda, 4

• de gebedswake, al naargelang de omstandigheden, in het huis van de overledene, of op een andere geschikte plaats, waar verwanten, vrienden, gelovigen zich verenigen om tot God een gebed van bijstand te doen opstijgen, om te luisteren naar ’de woorden van eeuwig leven’ en in het licht hiervan boven de perspectieven van de wereld uit te stijgen en de geest te richten op de authentieke perspectieven van het geloof, in de verrezen Christus, om de verwanten van de overledenen troost te verschaffen en om christelijke solidariteit tot uitdrukking te brengen overeenkomstig het woord van de apostel: ’weent om hen die wenen’ (Rom. 12, 15). tekst
• De viering van de Eucharistie, die, indien mogelijk, zeer wenselijk is. Hierin luistert de kerkgemeenschap naar ’het Woord van God .... Daarin wordt immers het Paasmysterie verkondigd en de hoop geschonken dat wij met elkaar herenigd zullen zijn in het koninkrijk van God; deze lezingen leren ons de overledenen liefdevol te gedenken en sporen ons terloops aan tot de getuigenis van een christelijk leven’ RITUALE ROMANUM, Ordo exsequiarum, cit.,Praenotanda, 11.. Daarna verklaart degene die voorgaat, het verkondigde Woord overeenkomstig de kenmerken van een homilie, ’waarbij hij echter de vorm en de stijl van een lofrede vermijdt’. RITUALE ROMANUM, Ordo exsequiarum, cit.,Praenotanda, 41. In de Eucharistie ’drukt de Kerk haar feitelijke gemeenschap met de overledene uit: wanneer zij in de heilige Geest het offer van de dood en de verrijzenis van Christus aan de Vader aanbiedt, vraagt zij dat haar kind gereinigd mag worden van zijn zonden en de gevolgen ervan, en dat hij deel mag hebben aan de volheid van het Paasgebeuren door aan te zitten aan de tafel van het Koninkrijk’. Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 1689 Een diepgaande lectuur van de uitvaartmis maakt het mogelijk te zien hoe de liturgie van de Eucharistie, het eschatologisch feestmaal, het ware christelijke refrigerium van de overledene heeft gemaakt.
• De ritus van het afscheid, de begrafenisstoet en de begrafenis: het afscheid is het adieu (ad Deum), gericht tot de overledene, de ’aanbeveling aan God’ door de Kerk, ’een laatste vaarwel, door de Christengemeenschap aan de overledene, voordat diens lichaam wordt uitgedragen en begraven’. RITUALE ROMANUM, Ordo exsequiarum, cit., Praenotanda, 10 In de begrafenisstoet begeleidt onze Moeder de Kerk, die in haar schoot de Christen sacramenteel gedragen heeft gedurende zijn pelgrimstocht op aarde, het lichaam van de overledene naar zijn rustplaats in afwachting van de dag van de verrijzenis. Vgl. 1 Kor. 15, 42-44

Ieder ogenblik van een christelijke begrafenis moet met grote waardigheid en religieus gevoel gerealiseerd worden. Zo is het noodzakelijk dat het lichaam van de overledene, dat een tempel van de Heilige Geest geweest is, met groot respect behandeld wordt, de inrichting van de begrafenis passend is, zonder vertoon en praal en dat de liturgische tekens, zoals kruis, Paaskaars, wijwater en wierook, zeer correct gebruikt worden.

De christelijke vroomheid heeft als begrafenismodel voor de gelovigen de teraardebestelling genomen, daarbij afstand nemend van de betekenis va munnificeren, balseming of crematie, waaronder soms de opvatting schuilgaat dat de dood de totale vernietiging van de mens betekent. De teraardebestelling herinnert enerzijds aan de aarde waaruit de mens is genomen (vgl. Gen. 2,6) en waarnaar hij wedekeert Vgl. Gen. 3, 19 Vgl. Sir. 17, 1 ; anderzijds roept zij het beeld van de begrafenis van Jezus op, de graankorrel die, gevallen in de aarde, veel vruchten voortbrengt. Vgl. Joh. 12, 14

In onze tijd komt echter ook door de veranderde omstandigheden van milieu en leven de praktijk van de crematie van het lichaam van de overledene voor. Wat dit betreft, verordent de kerkelijke wetgeving het volgende: ’Aan degenen die om crematie van hun lichaam gevraagd hebben moet de kerkelijke uitvaartplechtigheid toegestaan worden, tenzij vaststaat dat zij crematie hebben verlangd op grond van beginselen die in strijd zijn met de christelijke levensopvatting’. RITUALE ROMANUM, Ordo exsequiarum, cit., Praenotanda, 15 Heilig Officie, Over de crematie, Piam et constantem (5 juli 1963), 2-3 Wetboek, Codex van het Canonieke recht, Codex Iuris Canonici (25 jan 1983), 1184. 5, § 1, 2 met betrekking tot een dergelijke keuze dient men de gelovigen aan te sporen dat zij de as van verwanten niet in huis bewaren, maar daaraan de gebruikelijke begrafenis geven, totdat God hen uit de aarde zal doen verrijzen die er tussen, en de zee haar doden teruggeeft. Vgl. Openb. 20, 13